Balabəy Balabəyov (d. 23 aprel 1966, Balaxanı, Bakı, Azərbaycan) — tanınmış Azərbaycan musiqi aləti sənətkarı və sədəflə kakma sənətinin qabaqcıllarından biridir. Ənənəvi Azərbaycan sənətkarlığını innovativ üsullarla birləşdirməsi ilə tanınan Balabayov musiqi alətlərində sədəfdən istifadə edərək təsvirlər yaradan və bu qədim sənət növünü inqilab edən ilk usta kimi fərqlənir.

Erkən Həyat

Sənətkar ailəsində doğulan Balabəyin sənət yolu atası, dülgər və müəllim Mirzəbəyin rəhbərliyi ilə başlayıb. Kiçik yaşlarından mürəkkəb sənət əsərləri yaratmaq üçün lazım olan bacarıq və nizam-intizamı mənimsəmişdir. Onun təbii marağı onu dülgərlikdən kənarda musiqi alətlərinin bədii tərtibatına, irsini müəyyən edəcək bir sahəyə apardı.

Karyera və Ustalıq

Balabəyov 1984-cü ildən özünü musiqi alətlərinin yaradılması, təmiri və bədii təkmilləşdirilməsinə həsr etmişdir. Onilliklər ərzində onun sədəf və qiymətli daşlardan innovativ istifadəsi onun işini fərqləndirmişdir. Onun ağac və səslə bağlı texniki biliyi, bədii istedadı ilə birləşərək, ona vizual olaraq heyrətamiz olduğu qədər akustik cəhətdən də üstün olan alətlər hazırlamağa imkan verir.

Balabəyovun əsərləri Türkiyə, Almaniya, Hindistan, Danimarka, İsveçrə və İran kimi ölkələrin kolleksiyalarını bəzəyərək dünya miqyasında qeyd olunur. Rəsmi sənət təhsilinin olmamasına baxmayaraq, o, Azərbaycan ədəbiyyatından mürəkkəb mənzərələri, portretləri və səhnələri təsvir etmək üçün sədəf kakmalarından istifadə etməyi mükəmməl bacarıb. Onun yaradıcılığında çox vaxt qədim Azərbaycan xətəmkar üslubu, alətlərinin həm estetik, həm də mədəni dəyərini yüksəldən mozaikaya bənzər texnika öz əksini tapır.

Görkəmli Nailiyyətlər

Balabəyovun sənəti beynəlxalq alqış toplayıb, o cümlədən Parisin nüfuzlu Luvr muzeyində nümayiş etdirilən ilk azərbaycanlı rəssam olub. Bu şərəfə ümummilli lider Heydər Əliyevə bəxş olunmuş, ustalıqla işlənmiş sədəflə bəzədilmiş tarla nail olunmuşdur. Onun ən diqqətəlayiq yaradıcılıqları arasında üçlü alətlər var: Nizami Gəncəvinin Xəmsəsini təsvir edən tar, Füzulinin əsərlərindən ilhamlanan kamança və “Dədə Qorqud kitabı”ndan səhnələri əks etdirən saz. Bu şah əsərlər Azərbaycanın mədəni irsini müstəsna sənətkarlıqla birləşdirir.

Miras və Çağırışlar

Uğurlarına baxmayaraq, Balabəyov sədəf tozu ilə işləmək nəticəsində yaranan məhdud resurslar və sağlamlıq problemləri də daxil olmaqla əhəmiyyətli problemlərlə üzləşib. Onun seminar şəraiti lazımi şəraitin olmamasından heyrətlənən Fransa səfiri kimi beynəlxalq ziyarətçilərin narahatlığına səbəb olub. Buna baxmayaraq, Balabəyov Azərbaycan incəsənətini qoruyub saxlamaq və inkişaf etdirmək üçün dərin ehtirasla öz sənətinə sadiq qalır.

Balabəyov öz alətlərini Azərbaycan muzeylərində görmək və gələcək nəsilləri ruhlandırmaq arzusundadır. O, öz bədii baxışlarını həyata keçirmək üçün tez-tez maddi və maddi sıxıntıları dəf edərək, yorulmadan çalışmaqda davam edir. Onun fədakarlığı Azərbaycan musiqisinin və sənətkarlığının zəngin ənənələrinin yaşamasını təmin edir.